Δεν μπορώ να σε φανταστώ με παιδί...

Και κει που μου ανακοίνωνε το δεύτερο γάμο του, ένα χρόνο μετά το διαζύγιο, μου πετάει και την θανάσιμη ατάκα:
- Δεν μπορώ πάντως να σε φανταστώ με παιδί...
Όχι φίλε μου, δεν μπορείς όντως να με φανταστείς με παιδί. Δεν μπόρεσες τόσα χρόνια.
Δεν μπόρεσες να με φανταστείς με παιδί, όταν μου ζωγράφιζες λουλουδάκια στο χέρι καθώς καθόσουν δίπλα μου στο θρανίο στο φροντιστήριο - και μου ανακοίνωνες πως είχες "σοβαρή σχέση" και δεν είχες μάτια για άλλη...
Δεν μπορούσες να με φανταστείς με παιδί, όταν ενώ σου εξηγούσα ότι δεν μπορώ να σε δω "φιλικά", με κατηγορούσες ότι "διασκέδαζα" - κι ας βούρκωνα εξηγώντας σου πως ευχαρίστως θα άλλαζα όλες τις ώρες της "διασκέδασης" για να είμαι με κάποιον που θα με κάνει να νοιώθω όπως όταν είμαι μαζί σου...
Δεν μπόρεσες να με φανταστείς με παιδί, όταν διάβαζες το γράμμα που σου έστειλα τις πρώτες βδομάδες σου στο στρατό, και απορούσες για το "μου" στο τέλος - κι ας σου εξηγούσα πως για μένα ήσουν ανέκαθεν "μου"...
Δεν μπόρεσες να με φανταστείς με παιδί, όταν φεύγοντας για την πρώτη μετάθεση στο στρατό μου έλεγες πως "ξαφνικά ένοιωθες ότι με ερωτεύτηκες" - και λίγες ώρες μετά ερωτεύτηκες κεραυνοβόλα την κοπελιά στην επαρχία που βρέθηκες...
Δεν μπορούσες να με φανταστείς με παιδί, όταν με είδες ξαφνικά στο γάμο σου να σου εύχομαι να ζήσεις βίο ανθόσπαρτο - κι ας έκανα τόσες ώρες ταξίδι για να πείσω τον εαυτό μου πως αυτό πρέπει να το βιώσω για να το συνειδητοποιήσω...
Δεν μπορούσες να με φανταστείς με παιδί, όταν σε κάποιο ταξίδι μου στην πόλη που έμενες μου εκμυστηρεύτηκες πως είχες προβλήματα με το γάμο σου - και όση ώρα μου περιέγραφες τα "προβλήματα" της γυναίκας σου, σκεφτόμουνα πως πρέπει να είναι δίδυμη αδελφή μου...
Δεν μπορούσες να με φανταστείς με παιδί, όταν μου ανακοίνωνες την έλευση του γιού σου - και ας σου είπα πως ζήλεψα τη γυναίκα σου που μοιράστηκε μαζί σου αυτά που θα ήθελα να έχω μοιραστεί εγώ...
Δεν μπορούσες να με φανταστείς με παιδί, όταν με πήρες τηλέφωνο μετά από πολλά χρόνια να μου ανακοινώσεις ότι διορίστηκες σε μια ακόμη πιο μακρυνή επαρχία, μιλώντας μου ακατάπαυστα για 17 ολόκληρα λεπτά για την απέραντη μοναξιά σου - χωρίς να καταλαβαίνεις πως μοναξιά μπορεί κάποιος να βιώσει ακόμη και όταν βρίσκεται μέσα στο πλήθος...
24 μόλις ώρες μετά από κείνο το τηλεφώνημα βρέθηκε στο δρόμο μου εκείνος που ανέτρεψε τη ζωή μου και γω τη δική του. Και μπορέσαμε κι οι δύο να φανταστούμε τους εαυτούς μας μαζί. Και μπορέσαμε κι οι δύο να φανταστούμε τους εαυτούς μας με παιδί.
Τελικά φίλε μου, κατάλαβα επιτέλους το πρόβλημά σου. Δεν καταφέραμε τίποτα μαζί, ακριβώς γιατί δεν είχες φαντασία...

Αμάρυνθος

Πριν από λίγα χρόνια είχαμε μια βδομάδα άδεια και ελάχιστα λεφτά στην τσέπη - τι πιο σύνηθες! Και εκεί που δεν ήθελα να το πάρω απόφαση να μείνουμε σπίτι, ξαφνικά πέφτει στα μάτια μου μια αγγελία στην εφημερίδα, στα "ξενοδοχεία-ενοικιαζόμενα δωμάτια". Η τιμή μοιάζει τυπογραφικό λάθος. Ωστόσο ο τύπος που απάντησε στο τηλέφωνο ήταν αξιοπρεπέστατος, και με διαβεβαίωσε ότι η κουζίνα ήταν πλήρως εξοπλισμένη και η τουαλέττα περίφημη. Και όντως, μια βδομάδα στο "στούντιο" στοίχιζε όσο ένα απλό ενοικιαζόμενο δωμάτιο για μια βραδιά.
Απορρημένη, αλλά αποφασισμένη να εκμεταλλευτώ με τον καλύτερο τρόπο τις μέρες της άδειας, δεν άργησα να πω το ναι. Λίγες ώρες αργότερα φτάσαμε Αμάρυνθο.
Και εκεί η μεγάλη έκπληξη. Δεν ήταν ενοικιαζόμενο δωμάτιο, από αυτά με την άδεια του ΕΟΤ. Ήταν ένα δωματιάκι μέσα στο διαμέρισμα, που με μια γυψοσανίδα είχε προσθέσει και ένα μπάνιο μέσα, αλλά η πλήρως εξοπλισμένη κουζίνα που μου είχε πει στο τηλέφωνο ήταν... η κουζίνα του σπιτιού του. Τα κλειδιά που μας έδωσε, ήταν της εξώπορτας και του δωματίου. Και στα δίπλα δωμάτια έμενε αυτός, η γυναίκα του, τα παιδιά του, η πεθερά του...
Οι λύσεις δυο. Ή τα μαζεύουμε και φεύγουμε, διατηρώντας την αξιοπρέπειά μας, ή καθόμαστε και προσπαθούμε να περάσουμε όμορφα, αγνοώντας τις πραγματικά άθλιες συνθήκες.
Τελικά, θες η κούραση του ταξιδιού, θες η έλλειψη χρημάτων, θες η αποφασιστικότητα να ξεκουραστούμε, μας κράτησε στην Αμάρυνθο. Και περάσαμε όμορφα, αφού κάναμε το γύρο της Νότιας Εύβοιας, από Ερέτρια μέχρι Κύμη. Αλλά η εικόνα που μου άφησε η Αμάρυνθος, εξακολουθεί μέχρι σήμερα να είναι αυτή της μεγάλης αθλιότητας στο ταπεινό "δωματιάκι"...

Υποχρεώσεις

Προσπάθησα να πιάσω και νωρίτερα γραμμή, αλλά τη βρήκα κατειλημμένη. Έτσι, τον πέτυχα στο σπίτι λίγο πριν τις 10 το βράδυ.
- Πριν λίγο κοιμήσαμε τα παιδιά, μου είπε.
- Τυχεροί είσαστε, διαπιστώνω. Η δικιά μου δεν λέει να κλείσει μάτι πριν τις 12...
- Α, η δικιά σου είναι μικρή, τα δικά μας έχουν υποχρεώσεις. Το πρωί ξυπνάνε για το σταθμό, και μετά ποιός ξέρει τι ώρα θα έρθουν. Να, η μεγάλη σήμερα γύρισε μετά τις 7 στο σπίτι, γιατί είχε ενόργανη και χειροτεχνία.
Ανατρίχιασα. Η "μεγάλη" μόλις έκλεισε τα 4! Δηλαδή θέλει να μου πει, πως στην ηλικία των 4 ετών ο "ελεύθερος χρόνος της" είναι κάνα δίωρο; Από τον παιδικό "υποχρεώσεις"; Πάλι καλά που δεν ξεκίνησε και φροντιστήριο! Πάντως ξεκίνησε αγγλικά, κολύμβηση, ενόργανη, χειροτεχνία και δεν ξέρω τι άλλο...
Ρε παιδιά, ψυχραιμία! Τα παιδιά χρειάζονται το μπαμπά τους και τη μαμά τους, πολύ περισσότερο από "ενόργανες", "χειροτεχνίες" και δεν ξέρω τι άλλο μπορούν να εφεύρουν. Αν τους στερήσουμε τον ελεύθερο χρόνο από μωρά, τότε στο λύκειο τι θα κάνουμε, θα τους στερήσουμε και τον ύπνο;
Και δεν μπορείς να πεις και τίποτα στο γονιό που σκέφτεται το "καλύτερο" για τα παιδιά του, θα γίνεις εσύ ο κακός. Για το παιδί του κάνει υπερωρίες, για να του προσφέρει πλουσιοπάροχα μαθήματα και ό,τι άλλο ζητήσει η ψυχή του. Μόνο το χρόνο του δεν θεωρεί απαραίτητο να του διαθέσει. Το παιδί πρέπει να "μάθει από μικρό" στις υποχρεώσεις...

Εκλογές και άλλα παραμύθια

Εκλογές έχουμε ευτυχώς αρκετά συχνά. Ίσως να μην έχουμε συχνά την ευκαιρία να δούμε δημοψηφίσματα, αλλά έχουμε γκάλοπ, σφυγμομετρήσεις και exit polls που βασικά κάνουν την ίδια δουλειά, με λιγότερο κόστος και περισσότερη ευελιξία σε ότι αφορά τα αποτελέσματα - καθένας βγάζει τα δικά του συμπεράσματα.
Ας προσπαθήσουμε να βγάλουμε τα δικά μας συμπεράσματα, λαμβάνοντας υπόψη μόνο τις εκλογές.
Υπάρχουν οι δημοτικές και νομαρχιακές εκλογές. Οι εκλογές στις οποίες διαλέγουμε τον τοπικό άρχοντα, που του έχουν μεταβιβάσει σημαντικό μέρος αρμοδιοτήτων, σπανίως όμως των σχετικών πόρων και πιστώσεων. Θεωρητικά η επιλογή θα έπρεπε να ήταν με κριτήριο την καταλληλότητα του κάθε υποψηφίου, τις γνώσεις του, το μεράκι του, τις ικανότητες του. Επεμβαίνουν όμως τα κόμματα με τα "χρίσματα" και τις κατευθύνσεις - από "ψηφίστε αυτόν" μέχρι "αποχή και λευκό". Τι θα πει αποχή δηλαδή, θέλω να μην έχω τοπικό άρχοντα; Και αν ψηφίσω λευκό, υπάρχει περίπτωση να μη βγει κανένας και να ξαναγίνουν εκλογές; Και γιατί πρέπει η ψήφος στον καταλληλότερο, κατά την άποψη της τοπικής κοινωνίας, να μεταφράζεται σαν ψήφος εμπιστοσύνης στο κόμμα που τον στήριξε; Υπάρχει αυτοτέλεια της αυτοδιοίκησης ή όχι; Αν όχι, ας ψηφίζουμε μια φορά για εθνικές εκλογές, και ανάλογα με τα αποτελέσματα να τοποθετούνται και οι δημάρχοι.
Μετά έχουμε τις εθνικές εκλογές. Έχουμε δύο βασικά κόμματα και τα μικρότερα. Τα μεγάλα κόμματα λένε τα εξής: Όταν είναι αντιπολίτευση, λένε ότι πρέπει να πάρουν την εξουσία. Στην ερώτηση γιατί, απαντούν για να σώσουν την Ελλάδα από την κατρακύλα. Σρην ερώτηση πού θα βρουν τα λεφτά, απαντούν ότι θα κάνουν σωστή διαχείριση. Στον αντίποδα, το κόμμα που κερδίζει τις εκλογές λέει ότι παρέλαβε καμμένη γη και δεν βρήκε λεφτά στο ταμείο. Στην ερώτηση γιατί δεν κάνει σωστή διαχείριση να δούμε άσπρη μέρα, λέει ότι θα τη δούμε αλλά σε τρία τέρμινα. Στην ερώτηση γιατί δεν κάνει αυτά που υποσχέθηκε, λέει ότι η αντιπολίτευση δεν δικαιούται να ομιλεί. Σωστό. Να βγάλουμε και ένα νόμο, βάση του οποίου όποιο κόμμα βγαίνει δεύτερο, να απαγορεύεται η λειτουργία του, να αφαιρούνται τα πολιτικά δικαιώματα και όποιος παραμένει αμετανόητος οπαδός, να του δίνεται άδεια εξόδου από τη χώρα. Τα μικρότερα κόμματα θα αγωνίζονται μια ζωή για να κρατήσουν σταθερά μικρά τα ποσοστά τους, ελπίζοντας πως κάποια μέρα κάποιο από αυτά θα μπορέσει να ονομαστεί τρίτος πόλος - μέχρι τότε, θα έχουμε απλά πολυδιάσπαση. Και το ωραίο της υπόθεσης είναι, πως όποιο κόμμα και να πάρει την εξουσία, στο τέλος πρέπει να υπακούσει στις οδηγίες και κατευθύνσεις των Βρυξελλών.
Και φτάνουμε στις ευρωεκλογές. Στις εκλογές δηλαδή που θα στείλουμε τους αντιπροσώπους μας να μας εκπροσωπήσουν κάπου μακρυνά. Και ενώ θα περίμενε κανείς, να τις πάρουμε πολύ πιο σοβαρά, αφού από κει θα έρθουν οι κατευθυντήριες γραμμές, τις αντιμετωπίζουμε ακόμη πιο ασόβαρα και από τις δημοτικές. Και κει εκλαμβάνεται η ψήφος σαν ψήφο εμπιστοσύνης στα δικά μας τα κόμματα, και δεν θα μάθουμε ποτέ σε ποιά κόμματα θα ενταχθούν οι εκπρόσωποί μας στην ευρωβουλή, τι επερωτήσεις θα κάνουν, τι θα εισηγηθούν, τι θα ψηφίσουν, πόσο θα ωφελήσουν ή πόσο θα βλάψουν την Ελλάδα.
Για αυτό και δεν θέλουν παιδεία για ενημερωμένους πολίτες. Για αυτό καί το επίπεδο μόρφωσης κάθε χρόνο κατρακυλάει. Μόνο ανενημέρωτοι πολίτες μπορούν να επικροτούν και να υποστηρίζουν τους κομματικούς μηχανισμούς με τη σημερινή τους μορφή. Οι χειροκροτητές κερδίζουν ένα ξεροκόμματο, και οι βολευτές την αθανασία της ψυχής τους...

Γιατί κάθεσαι και σε πληρώνουν;

"Στην εποχή μας η Ελλάδα υποφέρει από γενική ατεκνία και ολιγανθρωπία, ένεκα της οποίας και οι πόλεις ερημώθηκαν και η παραγωγή σταμάτησε, μολονότι δεν έγιναν ούτε πόλεμοι ούτε επιδημίες... Και όλα αυτά γιατί οι άνθρωποι αγαπούν την πολυτέλεια, το χρήμα και την τεμπελιά, και δεν επιθυμούν ούτε να παντρεύονται ούτε, παντρευόμενοι, να ανατρέφουν παιδιά, αλλά το πολύ πολύ δέχονται να έχουν ένα ή δύο παιδιά για να τα αφήσουν πλούσια και να τα μεγαλώσουν με σπατάλη, χωρίς να αντιλαμβάνονται πόσο, με αυτόν τον τρόπο, η κακοδαιμονία αυξάνεται".
Ο ιστορικός που έγραψε το παραπάνω κείμενο δεν είναι άλλος από τον Πολύβιο, όταν γύρισε στην Ελλάδα μετά l7 χρόνια σκλαβιάς στη Ρώμη.
Λίγο αργότερα, ήταν το 146 π.Χ., η Ρωμαϊκή κατάκτηση και η μετατροπή της Ελλάδας σε Ρωμαϊκή επαρχiα.
Πέρασαν πολλοί αιώνες, η Ρωμαϊκή αυτοκρατορία κατέρρευσε, η ανθρωπότητα άλλαξε και εξελίχθηκε(;).
Οι εργασιακές συνθήκες λίγο διαφέρουν από τις εργασιακές συνθήκες των σκλάβων της Ρώμης. Ωστόσο, η γυναίκα βγήκε πια και κείνη στην παραγωγή, και στη συνέχεια εφευρέθηκε ο όρος "ισότητα".
Δεν πίστεψα ποτέ στο παραμύθι. Αν δεν είχαμε καμία διαφορά, δεν είχε λόγο η φύση να πλάσει δύο φύλα. Είναι πολύ ωραίο να μοιραζόμαστε τις ίδιες χαρές και τις ίδιες αγωνίες, η εργασία πρέπει να αμοίβεται σύμφωνα με τις ικανότητες του καθενός, και όσο πάνε και λιγοστεύουν οι διακρίσεις ανάμεσά μας.
Ωστόσο πίστευα πως επειδή οι άντρες στερούνται το δώρο που προσέφερε η φύση στη γυναίκα, δηλαδή την τιμή να αναπαράγει το είδος μας, για αυτό και είναι αυτοί που δεν χωνεύουν τυχόν "προνόμια" που αυτό συνεπάγεται. Για παράδειγμα, μόνο από άντρα περίμενα να ακούσω "περιττό προνόμιο" την άδεια ανατροφής παιδιού. Πίστευα πως μόνο άντρας μπορεί να πει, πως είναι "άδικο" να "κάθεσαι" για να ασχοληθείς με το μεγάλωμα του βλασταριού.
Η ζωή για άλλη μια φορά με διέψευσε πανηγυρικά. Η συζήτηση επίκαιρη,για την απεργία των εκπαιδευτικών, και η συνομιλήτρια γυναίκα, ελεύθερη επαγγελματίας, χωρίς παιδιά. Δεν εκπλήσσομαι που θεωρεί τους εκπαιδευτικούς "προνομιούχους", την έχω ξανακούσει σε παρόμοιες συζητήσεις να θεωρεί προνομιούχο όποιον παίρνει κάθε μήνα κάποιο ποσό, την ώρα που η ίδια δεν ξέρει αν θα μπορέσει με τα έσοδα του μήνα να βγάλει τα έξοδα. Το γεγονός ότι η κυριότερη διαφορά μεταξύ του μισθωτού και του επαγγελματία είναι ότι ο πρώτος ξέρει ότι κάθε μήνα έχει να λαμβάνει ένα συγκεκριμένο ποσό, ενώ ο ελεύθερος επαγγελματίας ρισκάρει για να κερδίσει όσο περισσότερα μπορεί, δεν φαίνεται να μπορεί να το κατανοήσει. Ούτε το ότι κάποιους μήνες ενδέχεται να βγάλει περισσότερα από όσα θα βγάλει ένας μισθωτός όλο το χρόνο, ή ότι κάποιος άλλος (πιο ικανός; πιο τυχερός;) ενδέχεται να βγάλει σε μια μέρα περισσότερα από όσα θα βγάλει ένας μισθωτός σε μια ζωή, δεν φαίνεται να την έχει απασχολήσει καθόλου, για αυτήν παραμένει γεγονός ότι οι μισθωτοί είναι προνομιούχοι γιατί δεν έχουν οικονομικό άγχος, ειδικά οι εργαζόμενοι στο δημόσιο τομέα.
Και ξαφνικά, εκεί που αναπτύσσει για άλλη μια φορά τη γνωστή θεωρία "ελεύθερος επαγγελματίας εναντίον δημοσίων υπαλλήλων", γυρνά και μου λέει:
- Εσύ, ας πούμε, γιατί κάθεσαι τόσους μήνες και σε πληρώνουν;
Το "καθησιό" είναι η άδεια μητρότητας, που μου χάρισε τη δυνατότητα να μεγαλώσω λίγους μήνες την κόρη μου. Τρέμω στην ιδέα ότι σε λίγες βδομάδες η άδεια αυτή παίρνει τέλος και η μόνη λύση είναι ο ιδιωτικός σταθμός, καθώς δεν υπάρχει τίποτα σε δημόσια λύση. Ωστόσο, για την συνομιλήτρια όλο αυτό είναι ένα ακόμη "περιττό προνόμιο" του δαπανηρού δημοσίου.
Διαβάζω πως φέτος το καλοκαίρι η γαλλική κυβέρνηση ανησύχησε μήπως οι Γαλλίδες δεν γεννάνε αρκετά παιδιά για να αντικαταστήσουν τις γενιές που φεύγουν, και αποφάσισε να χορηγεί στη διάρκεια της ετήσιας άδειας μετά τη γέννηση του τρίτου παιδιού μηνιαίο επίδομα 700 ευρώ στις μητέρες - διπλάσια από ό,τι για το δεύτερο παιδί. Όταν η γαλλίδα κάνει το τέταρτο παιδί, αυξάνει η φοροαπαλλαγή και το επίδομα τέκνων, ενώ το κρατικό σύστημα σιδηροδρόμων χορηγεί εισιτήρια μειωμένα κατά 40% για τους γονείς και τα παιδιά ώσπου να συμπληρώσουν το 18ο έτος της ηλικίας τους. Και αν ο δημοτικός βρεφικός σταθμός δεν χωράει πια άλλα παιδιά, η δημοτική αρχή χορηγεί στους δημότες της που δεν μπορεί πια να εξυπηρετήσει μηνιαίο επίδομα 150 ευρώ για να πληρώνουν κάποιο άτομο να φροντίζει τα παιδιά τους στο σπίτι.
Ετήσια άδεια; Μηνιαίο επίδομα; Επίδομα για baby-sitter; Τι είναι αυτά; Στην Ελλάδα αποτελούν προνόμια κάποιων κοινωνικών τάξεων. Για παράδειγμα, οι τραπεζικοί υπάλληλοι δικαιούνται επίδομα για παιδικούς σταθμούς, οι δημόσιοι υπάλληλοι λίγους μήνες παραπάνω άδεια μητρότητας, ενώ ο ελεύθερος επαγγελματίας θα πληρώσει λιγότερα στο δημοτικό σταθμό από ότι ο μισθωτός, καθώς το ύψος των τροφείων εξαρτάται από το ύψος της φορολογικής δήλωσης.
Γιατί πρέπει κάθε κοινωνική ομάδα να απολογείται για τα "προνόμια" που απολαμβάνει; Δεν είναι κοινός στόχος η βελτίωση της ζωής μας; Δεν θέλουμε όλοι καλύτερες συνθήκες εργασίας, διαβίωσης, συστήματος υγείας, παιδείας κλπ; Από μηδενική βάση όλες οι συζητήσεις λοιπόν; Όλοι φτωχοί και μίζεροι, και να ψοφήσει η κατσίκα του γείτονα; Πού πάμε;

Βγήκαν τα αποτελέσματα

η αλήθεια για το πρόβλημα της παιδείας...